Co to
Dialog filozoficzny – do którego zapraszam – to rozmowa, której celem jest głębsze przemyślenie podstawowych poglądów na temat siebie i świata oraz rozwój umiejętności prowadzenia samodzielnych poszukiwań światopoglądowych i religijnych, a także podejmowania autonomicznych decyzji moralnych.
Taki sposób filozofowania bywa nazywany poradnictwem lub doradztwem filozoficznym. Nie są to – moim zdaniem – dobre określenia procesu, o który tu chodzi. Nie daję bowiem porad i nie dostarczam gotowych rozwiązań i odpowiedzi. Raczej stawiam pytania, zwracam uwagę na ważne punkty światopoglądu lub rozumowania rozmówcy, ewentualnie sugeruję pewne możliwe drogi myślenia. Korzystam przy tym ze swojej wiedzy filozoficznej i doświadczenia w filozofowaniu, co jednak nie stawia mnie w pozycji nauczyciela czy eksperta. Moją rolą, filozofującego partnera rozmowy, jest pomoc drugiemu jej uczestnikowi w samodzielnym, lepszym rozeznaniu się we własnych poglądach i w tym, jak wpływają one na jego życie oraz w świadomym i wolnym procesie ewentualnego krytycznego ich przemyślenia i przeformułowania.
Proces ten bywa też nazywany terapią filozoficzną. I to określenie wydaje mi się nie całkiem adekwatne. Sugeruje bowiem – niepotrzebnie – że wchodzący w ów proces jest jakoś „chory” i wymaga leczenia. Rozmowy, do których zapraszam – choć mogą obejmować identyfikację i „naprawę” błędów w myśleniu – prowadzone są w perspektywie raczej rozwojowej niż terapeutycznej. Rozwijamy swój intelektualno-duchowy potencjał i szukamy życiowej mądrości.
Ponieważ zaś w procesie tym szukamy mądrości poprzez słowo, dia logou, jest to filozoficzny dialog. Dialog filozoficzny.
Forma
Godzinna sesja rozmowy (prowadzona on-line przez: Skype, Zoom, Webex).
Ilość sesji i częstotliwość spotkań – do indywidualnego ustalenia.
Dla kogo
- Zastanawiasz się, co jest w Twoim życiu ważne, a co mniej…
- Nurtują Cię fundamentalne pytania: o sens życia, naturę miłości, dobro i zło…
- Chcesz podejmować życiowe, moralne decyzje samodzielnie, ale w sposób przemyślany i uzasadniony…
- Rodzą się w Tobie pytania i wątpliwości religijne i duchowe…
- Szukasz sensu tego, co dzieje się z Tobą i wokół Ciebie…
- Po prostu lubisz myśleć i poszukiwać…
Dialog filozoficzny może być dla Ciebie
Podstawy teoretyczne
Filozofia przez wieki bywała – i dziś też jest, przynajmniej w pewnej swojej postaci – „ćwiczeniem duchowym” i „sztuką życia”.
Tak właśnie filozofię rozumieli starożytni Grecy. Na przykład Sokrates pomagał rozmówcom poznać samego siebie. Epikur uczył jak rozróżniać potrzeby naturalne i konieczne, naturalne i niekonieczne oraz urojone. Epiktet i Marek Aureliusz – jak rozróżnić to, co od nas zależne od tego, co niezależne i – bazując na tej wiedzy – wieść życie wolne od nacisku zewnętrznych okoliczności, w pokoju ducha. Platon i Plotyn zgłębiali drogę ku temu, co Absolutne.
Intuicje i praktyki filozofów kontynuowali też liczni chrześcijanie. Ojcowie Kościoła, tacy jak Orygenes, Grzegorz z Nyssy, czy Ewagriusz z Pontu. Średniowieczni i nowożytni mistycy – Mistrz Eckhart, Mikołaj z Kuzy.
W podobne, intelektualno-duchowe praktyki angażowali się ludzie w innych kulturach. Najwięcej pisemnych świadectw tych wysiłków zostawili poszukiwacze mądrości z Indii i Dalekiego Wschodu. Jogin Patandżali pisał o opanowaniu zjawisk świadomości. Laozi i Zhuangzi zgłębiali tajniki harmonijnego współdziałania z niedającą się nazwać, ale wszechogarniającą Drogą Nieba – Dao. Budda sprawdził i nauczał drogi wyzwolenia z cierpienia towarzyszącego życiu wszystkich czujących istot.
Także współcześnie wielu filozofów podążało podobną drogą poszukiwania życiowej mądrości – m. in. Ludwig Wittgenstein, Karl Jaspers. Simone, Weil, Martin Buber, Henryk Elzenberg.
Filozofowanie było – i jest – nie tyle dawaniem odpowiedzi, co stawianiem właściwych pytań, kwestionowaniem złudnych pewników i poszukiwaniem. Poszukiwanie to bywało drogą w samotności, ale szczególnie intensywnie działo się w dialogu (jak to widać bardzo wyraźnie na przykładzie Sokratesa).
Choć w dialogu filozoficznym nie chodzi o poznawanie myśli innych filozofów, to w swojej pracy korzystam ze znajomości tej bogatej, wielopostaciowej tradycji – jako ze źródła inspiracji.